دماوند قرارگاه محتوایی روایت ایران در فضای بین الملل
به گزارش جوان بین، عباس مقامی می گوید ما با خلأ جدی در زمینه محتوای مناسب برای معرفی ایران در زمینه بین الملل مواجه بودیم و سامانه دماوند در جواب این نیاز و برای تولید محتوای رسانه ای در رابطه با ایران به وجود آمد.
به گزارش جوان بین به نقل از مهر، در روزهایی که نبرد روایتها همپای نبردهای نظامی و اطلاعاتی جریان دارد، نقش رسانه ها و محتوا در تقویت دیپلماسی عمومی کشورها بیشتر از گذشته اهمیت یافته است. در جریان جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی با ایران، روایت سازی فعال و هوشمند از حقیقت های میدان، به بخش مهمی از قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد. دراین میان، سامانه «دماوند» با آدرس damaavand.net با انتشار بیشتر از ۵۵۰ محتوا در روزهای جنگ، نقش قابل توجهی در هماهنگی، توزیع و ارتقا محتوای فرهنگی و رسانه ای در فضای بین المللی بازی کرده است.
به همین بهانه، عباس مقامی رئیس اداره برنامه ریزی و توسعه ارتباطات فرهنگی در فضای مجازی سازمان فرهنگ و ارتباطات در گفتگویی با خبرگزاری مهر به تشریح اهداف و چرایی راه اندازی این سامانه پرداخته است. مشروح این گفتگو در ادامه می آید؛
* مصاحبه را با یک پرسش بنیادین آغاز نماییم. چرا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصمیم به راه اندازی سامانه دماوند گرفت؟
متشکرم از شما. حقیقت اینست که ما با یک خلأ جدی در زمینه محتوای مناسب برای معرفی ایران در زمینه بین الملل مواجه بودیم. نمایندگی های فرهنگی ما، سرشبکه های همسو و حتی فعالان غیردولتی علاقمند به روایت ایران، همواره با این دغدغه روبه رو بوده اند که یا محتوای با کیفیت وجود ندارد؛ یا اگر هست، به سادگی در دسترس نیست. سامانه دماوند دقیقا در جواب این نیاز طراحی شد؛ یک سامانه تخصصی، متمرکز و در دسترس برای تأمین و نشر محتوای چندرسانه ای در رابطه با ایران اسلامی برای مخاطبان بین المللی، آن هم به زبان های مختلف و در چارچوب های متنوع.
* آیا این اقدام بخشی از یک راهبرد کلان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است؟
بله. راه اندازی دماوند ذیل یکی از شش رویکرد اصلی سند تحول سازمان با عنوان «روایتگری مؤثر و جریان ساز از ایران و انقلاب اسلامی» انجام شده است. در کنار آن، این پروژه در جلسات بالادستی سازمان و حتی در شورای فرهنگ عمومی کشور هم مورد تاکید و تصویب قرار گرفته است. در واقع، دماوند فقط یک پروژه فناورانه نیست؛ بلکه یک زیرساخت راهبردی برای دیپلماسی فرهنگی و عمومی جمهوری اسلامی ایران است.
* بپردازیم به ساختار محتوایی دماوند. این سامانه دقیقا چه نوع محتواهایی را پوشش می دهد و این محتواها چطور طبقه بندی شده اند؟
در پاسخ به این سؤال باید بگویم که محور اصلی تمام محتواها، ایران است. محتواها در ۱۴ حوزه اصلی دسته بندی شده اند؛ از دین و روحانیت و انقلاب اسلامی گرفته تا ایران گردی، تاریخ، زبان و ادبیات فارسی، هنر ایرانی، طب سنتی، زنان، صنایع دستی و.... نکته مهم دیگر اینست که سامانه از ابتدا با رویکرد چندزبانه طراحی شده است. هم اکنون، ۸ زبان اصلی، مجموعاً با بیشتر از ۹ هزار محتوا در سامانه فعال است. زبان های فارسی، عربی، انگلیسی، اردو، روسی، آلمانی، فرانسوی و اسپانیایی. ازاین رو محتواها هم از نظر موضوعی و هم از نظر زبانی، به شکل تخصصی ساماندهی شده اند.
* فرآیند تأمین این محتواها به چه صورت است؟ چه کسانی می توانند در تأمین محتوای سامانه نقش داشته باشند؟
تأمین محتوا در دماوند ترکیبی است. یعنی هم نهادهای رسمی، مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در ستاد و صف)، صداوسیما، وزارت میراث فرهنگی و… و هم فعالان حقیقی، موسسات مردمی و حتی ایرانی ها یا علاقمندان به ایران در خارج از کشور می توانند در این سامانه فعالیت کنند. هر کسی می تواند با ثبت نام از راه ایمیل یا موبایل، مبادرت به بارگذاری محتوا کند.
* مخاطبان هدف دماوند چه کسانی هستند؟ چه کسانی بیشترین بهره را از این سامانه خواهند برد؟
ما سه لایه مخاطب را برای دماوند تعریف کرده ایم. نخست، نمایندگی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها که برای فعالیت رسانه ای و فرهنگی خود نیاز مبرم به محتوای روزآمد دارند. دوم، سرشبکه های فرهنگی همسو با جمهوری اسلامی مانند اتحادیه های دانشجویی، فعالان نشر محتوای در رابطه با نهادهای تبلیغی بین المللی مانند مجمع جهانی اهل بیت، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، جامعه المصطفی و وزارت امور خارجه و… که بعنوان حلقه واسط بین سامانه و مخاطب عمومی عمل می کنند. و در نهایت، سومین لایه مخاطبان، عموم علاقمندان به ایران در سطح بین المللی هستند؛ کسانیکه امکان دارد محتوای ما را از راه شبکه های اجتماعی یا کاوشهای موضوعی بیابند و از آن استفاده نمایند.
* برای توزیع محتوای تولیدشده در دماوند چه فکری شده است؟ آیا صرفا بارگذاری در سایت است یا راهبرد گسترده تری دارید؟
این سوال خیلی مهمی است. یکی از چالش های اصلی و همیشگی در زمینه فعالیتهای فرهنگی و رسانه ای، مساله توزیع محتواست؛ دغدغه ای که همواره فراتر از تولید، ذهن همه را به خود مشغول کرده است. حقیقت اینست که حتی اگر بهترین و با کیفیت ترین محتوا هم تولید شود، تا وقتی که به درستی و در زمان مناسب به دست مخاطب نهائی نرسد، عملا اثرگذاری آن محدود و بعضاً بی نتیجه خواهد بود. توزیع هوشمندانه محتوا، حلقه مکمل و گاه تعیین کننده در زنجیره روایت سازی است. در دنیای امروز، نه فقط «چه می گوئیم»، بلکه «چگونه، کجا و برای چه کسی می گوئیم» اهمیت یافته است. محتواهایی که صرفا در آرشیوها باقی بمانند یا به شکل پراکنده و بدون راهبرد در فضای مجازی منتشر شوند، نمی توانند به ابزار قدرت نرم تبدیل شوند. بنابراین در همه برنامه ریزی ها و طراحی ها و اقدامات رسانه ای، باید به شبکه توزیع، انتخاب پلت فرم مناسب، زمان بندی انتشار، ترجمه و بومی سازی پیام و همینطور پیوند با مخاطبان هدف، توجه جدی و تخصصی داشت. به تعبیر دیگر، توزیع مؤثر، نفس جدیدی به محتوا می بخشد و آنرا از یک پیام ایستا به یک کنش زنده و تاثیر گذار در زمینه ارتباطات تبدیل میکند.
بر همین اساس ما در دماوند صرفا به تأمین و بارگذاری محتوا بسنده نکرده ایم. شبکه نشر محتوا یکی از پایه های اصلی این پروژه است. بازوان نشر ما عبارتند از: تبادل نظر های فرهنگی فعلی و سابق، سرشبکه های فرهنگی همسو و صفحات اختصاصی و حمایتی در پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی. برای نمونه، در نقطه نخستین توزیع محتوا، کانال هایی برای نشر محتواهای منتخب در پیام رسان های پربازدید با حضور سرشبکه و فعالان فضای مجازی در زمینه بین الملل به راه افتاده است.
* با این توضیحات، نقش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بطور دقیق تر سامانه دماوند در بازه جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونی با ایران چه بود؟
در مقدمه پاسخ به این سؤال باید عرض کنم که امروزه دیگر کسی تردید ندارد که جنگ ها تنها در میدان نبرد تعیین تکلیف نمی شوند؛ بلکه بخش مهمی از سرنوشت آنها در زمینه رسانه، تصویرسازی و روایت رقم می خورد. قدرت روایت، همان چیزی است که می تواند یک شکست نظامی را در ذهن مخاطب به پیروزی تبدیل کند یا برعکس. در جنگ ۱۲ روزه، رژیم صهیونیستی تمام تلاش خویش را به کار گرفت با روایت سازی تحریف شده، خویش را در موضع اقتدار و ایران را در جایگاه تهدید معرفی نماید. اما هوشمندی رسانه ای و قدرت تولید و توزیع محتوا در جبهه مقاومت، این نقشه را برهم زد. دراین میان، روایت جمهوری اسلامی ایران روایتی چندسطحی بود: از میدان عملیات گرفته تا موضع گیری رهبران و واکنش مردم. قدرت این روایت در انسجام، صداقت و بازنمایی درست از حقیقت میدان بود. رسانه هایی که در این راه ایفای نقش کردند، در واقع مکمل قدرت بازدارندگی کشور بودند.
بر همین مبنا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در چنین بزنگاه هایی، مأموریت دارد که ظرفیتهای فرهنگی و رسانه ای جمهوری اسلامی را بگونه ای سازماندهی و پشتیبانی کند که صدا و روایت کشور در سطح جهانی بشکلی مؤثر شنیده شود. در جریان تجاوز رژیم صهیونیستی، این وظیفه از راه سامانه دماوند به خوبی انجام شد. در دوره مذکور، ما با ایجاد گروه تحلیلی و رصد فضای مجازی، محتوای مؤثر، دقیق و هدفمند را انتخاب و از راه دماوند در اختیار نمایندگی ها و سرشبکه های فعال بین المللی گذاشتیم. از آغاز حمله تا توقف آن، در مجموع بیشتر از ۵۵۰ محتوای گزینش شده با تمرکز بر جنگ ۱۲ روزه در سامانه دماوند منتشر گردید. این محتواها شامل ویدیوهای تحلیلی، پست های تصویری، گزاره های روایی، پیام های ترجمه شده، مواضع رهبری و گزارش های میدان بودند که همگی با کمک و همراهی دیگر نهادها و مجموعه های فعال در زمینه تولیدات رسانه ای بین المللی انجام گرفت. نکته مهم اینجاست که تبادل نظر های فرهنگی و دیگر شبکه های فعال در فضای مجازی بین المللی، فقط به بازنشر این محتواها اکتفا نکردند. خیلی از این پیام ها، بومی سازی، ترجمه و در چارچوب های مختلف بازآفرینی شدند که این امر توانست به گسترش دامنه تاثیر روایتهای جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی منجر شود.
* آیا این اقدام صرفا جنبه واکنشی داشت یا از قبل برای آن برنامه ریزی شده بود؟
طبعاً این اقدامات، در امتداد یک سری عملیات های پیشینی بود. طراحی سامانه دماوند به خودی خود پاسخی به نیاز مزمن دسترسی سریع و هدفمند به محتوای فرهنگی در سطح بین المللی است. در مواقع بحران، این زیرساخت به سرعت فعال می شود و از آن جا که کانال های ارتباطی مشخص، تخصصی و امنی با نمایندگی ها داریم، زمان واکنش بسیار کوتاه شده است. در واقع، این سامانه ما را از حالت واکنشی صرف به حالت کنش گری هدفمند ارتقا داده است.
* از نظر شما، مهم ترین خصوصیت متمایز سامانه دماوند نسبت به سایر بسترهای تولید یا توزیع محتوای فرهنگی چیست؟
مهم ترین خصوصیت دماوند، تخصص گرایی در توزیع محتوا برای مخاطبان بین المللی است. برخلاف خیلی از پلت فرم هایی که صرفا به بارگذاری انبوه محتوا بسنده می کنند، در دماوند اصل بر گزینش، هدف مندی و سازماندهی محتواها برای کاربردهای مشخص است. یعنی هر محتوایی که در این سامانه قرار می گیرد، نه تنها از نظر محتوایی ارزیابی شده، بلکه با عنایت به بافت سیاسی، فرهنگی و زبانی کشورهای مقصد هم به دقت انتخاب شده است.
از سوی دیگر، مخاطب دماوند صرفا عموم کاربران نیستند؛ بلکه تبادل نظر ها، فعالان فضای مجازی خارج از کشور، رسانه های همسو و شبکه های تاثیر گذار فرهنگی هستند. یعنی کارکرد این سامانه، در بطن دیپلماسی عمومی و فرهنگی جمهوری اسلامی تعریف شده و ناظر به افزایش توان روایت سازی در سطح جهانی است.
* آینده دماوند را چطور می بینید؟ آیا صرفا به انتشار محتوا بسنده خواهد شد یا اهداف بلند مدت تری هم دارید؟
ما به دماوند نه فقط بعنوان یک سامانه، بلکه به مثابه یک «قرارگاه رسانه ای و محتوایی» نگاه می نماییم. هدف نهائی ما اینست که دماوند تبدیل به مرجع معتبر و چندزبانه محتوای ایران برای مخاطبان بین المللی شود؛ مرجعی که از یک سو به فعالان فرهنگی و رسانه ای داخلی و خارجی کمک نماید و از طرفی، تصویر واقعی، متنوع و الهام بخش از ایران را در زمینه بین الملل تثبیت کند. ما این مسیر را با جدیت، همراهی نهادها و مشارکت مجموعه ها و موسسات مردمی دنبال می نماییم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب